Το συνέδριο για το ΕΣΥ στη μετά covid εποχή που διοργάνωσε η εφημερίδα «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» και η ιστοσελίδα ygeiamou.gr, με συμμετοχή κυβερνητικών, νυν και πρώην, παραγόντων αλλά και στελεχών της αγοράς (φαρμακευτικές-ασφαλιστικές εταιρείες κοκ) δεν ήρθε στα ξαφνικά. Συνεχίζει τη συζήτηση που ξεκίνησε το Δεκέμβρη του 2019 όταν με πρωτοβουλία του κυβερνητικού λαγού, λέγε με ΠΙΣ, διοργανώθηκε σχετική ημερίδα. Η ημερίδα ακυρώθηκε τότε από τους νοσοκομειακούς γιατρούς και λοιπούς αγωνιζόμενους υγειονομικούς και μετά μπήκε στον πάγο λόγω πανδημίας. Τώρα όμως, που διαφαίνεται μια κάποια υποχώρηση στους δείκτες της πανδημίας, ξαναζεσταίνεται. Η συζήτηση ξεκινά με αφορμή τα υπαρκτά προβλήματα του δημόσιου σύστηματος Υγείας, που αναδείχτηκαν και με τραγικό τρόπο την περίοδο της πανδημίας, όμως η συζήτηση αυτή διεξάγεται από όλους εκείνους που έχουν την πρώτη και κύρια ευθύνη για τα χάλια του, μιας και κυβέρνησαν και κυβερνούν όλα τα χρόνια, μαζί με όσους θέλουν να ξεκοκκαλίσουν ότι απέμεινε από το λαϊκό εισόδημα είτε άμεσα ,απ’ την τσέπη του λαού, είτε έμμεσα, από τον κρατικό προϋπολογισμό και τα προγράμματα χρηματοδότησης.
Ορισμένες πλευρές της συζήτησης που διεξήχθη είναι ιδιαιτέρως διαφωτιστικές για το προς τα πού πάει η κατάσταση.
1. «Αναδείχθηκε η δυνατότητα συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στην πανδημία και καλλιεργήθηκε η κουλτούρα της σύμπραξής του και για την επόμενη μέρα». (Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης)
Σε αυτή τη φράση αποτυπώνεται μέρος της παρέμβασης του Πρωθυπουργού αλλά και του Υπουργού Υγείας. Τι ξεχώρισε από αυτή την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στην πανδημία; Η πώληση των διαγνωστικών τεστ σε τιμές ελεύθερης αγοράς ιδίως στην αρχή της πανδημίας. Ακολούθως η ενοικίαση κλινών ΜΕΘ για καθαρά περιστατικά με διπλάσια αποζημίωση από το κράτος σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα και έπειτα η αποζημίωση σε κλινικές που δέχτηκαν covid σαν να ήταν πλήρως καλυμμένες οι κλίνες τους ανεξαρτήτως της πληρότητάς τους και μάλιστα με αμοιβή 2,09 επί του κλειστού ενοποιημένου νοσηλίου. Κυρίως όμως ξεχώρισε το γεγονός ότι κατά κύριο λόγο ο ιδιωτικός τομέας παρέμεινε προκλητικά ανέγγιχτος, και καθαρός από covid, να μαζέψει στους κόλπους του όλους εκείνους τους ασθενείς που δεν μπορούσαν να περάσουν την πόρτα των μονοθεματικών covid νοσοκομείων του ΕΣΥ, αφέθηκε ανενόχλητος να διεκπεραιώσει τη λοιπή νοσηρότητα ( με το αζημίωτο φυσικά) την ώρα που ο κορωνοϊός σάρωνε τα δημόσια νοσοκομεία με καθημερινά εκατοντάδες νεκρούς, τα οποία φυσικά αδυνατούσαν να εξυπηρετήσουν τους μη covid ασθενείς.
Η εμπειρία αυτή, με γλαφυρό τρόπο, διδάσκει ξεκάθαρα αυτό που ήδη ξέραμε. Μας υπενθυμίζει τη βασική αρχή της ύπαρξης και λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα που δεν είναι άλλη από το κέρδος. Εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε υπηρεσίες του δημόσιου συστήματος υγείας σημαίνει κέρδος για τον ιδιωτικό τομέα και αύξηση της ιδιωτικής δαπάνης για την υγεία.
Καχυποψία ίσως πει κάποιος. Ας δούμε όμως ορισμένες πλευρές που αναλύονται και από δημοσιογράφους προωθητές της κυβερνητικής πολιτικής όπως για παράδειγμα τα απογευματινά χειρουργεία. Η συζήτηση ανοίγει με αφορμή τις λίστες αναμονής για τα πρωινά χειρουργεία στις οποίες περιμένει κανείς από μήνες έως και χρόνια για τον απλούστατο λόγο ότι το προσωπικό δε φτάνει να λειτουργούν πλήρως όλες οι διαθέσιμες χειρουργικές αίθουσες σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία. Άρα αφού δε θέλει κανείς να περιμένει στη λίστα αναμονής για οχτώ μήνες επί παραδέιγματι, και σωστά δε θέλει, ας πληρώσει από την τσέπη του κάτι στην ιδιωτική εταιρεία που θα διαχειρίζεται το απόγευμα τις υποδομές του νοσοκομείου, μέσω ΣΔΙΤ, για να χειρουργηθεί. Και βέβαια με το επιχείρημα ότι θα είναι ίσως φθηνότερα από ένα αμιγώς ιδιωτικό νοσοκομείο και με το τυράκι στους εργαζόμενους , γιατρούς και νοσηλευτές, ότι θα αμείβονται περισσότερο. Ένα ιδιωτικό δηλαδή μέσα στο δημόσιο, για όποιον έχει η τσέπη του! Υπάρχει εμπειρία άλλωστε με τα απογευματινά ιατρεία. Ραντεβού στον ίδιο γιατρό το πρωί σε 5 μήνες αλλά το απόγευμα, επ’ αμοιβή, χωρίς αναμονές.
2. «Είναι προβληματικό να έχουμε νοσοκομεία σε κοντινή απόσταση που υπολειτουργούν…..δεν έχουμε έλλειψη προσωπικού αλλά κακή κατανομή κλπ». (Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης)
Στην πανδημία αποδείχτηκε ότι τα νοσοκομεία είναι τραγικά υποστελεχωμένα και υποχρηματοδοτούμενα. Οι ίδιοι κυβερνητικού και λοιποί σωτήρες που συζητούν για την επόμενη μέρα τα απαξίωσαν και τα υποβάθμισαν σε σημείο που να μην μπορούν να διεκπεραιώσουν και στοιχειώδη ζητήματα σε ορισμένες περιπτώσεις παρόλο που καλύπτουν μεγάλες περιοχές και γεωγραφικά και πληθυσμιακά ως επί το πλείστον. Τώρα μας λένε πως δεν τα χρειαζόμαστε. Όπως έλεγαν και το 2013 όταν έκλεισαν πάνω από δέκα νοσοκομεία μεταξύ άλλων το λοιμωδών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης όπως και το νοσοκομείο νοσημάτων θώρακος της Πάτρας. Έπεσαν διάνα! Γι’ αυτό αναγκάστηκαν να ξανανοίξουν το λοιμωδών στην Αθήνα, γι’ αυτό μετέφεραν προσωπικό από κεντρικά σε περιφερειακά νοσοκομεία όπως από τη Θεσσαλονίκη στη Δράμα, από την Πάτρα στον Πύργο, μέχρι και νοσηλεύτριες από την Κρήτη στη Βόρεια Ελλάδα. Δεν περισσεύουν νοσοκομεία και υποδομές, το αντίθετο μάλιστα. Οι υπάρχουσες δομές στενάζουν υπό το βάρος της υποστελέχωσης, το προσωπικό οδηγείται στην εξουθένωση, οι υπηρεσίες υποβαθμίζονται.
3. «Στην Ελλάδα το 2019 δαπανήθηκαν για την Υγεία 14,4 δις ευρώ εκ των οποίων 8 δις από το κράτος, 700 εκατομμύρια από τις ασφαλιστικές εταιρείες και 5,7 δις από την τσέπη του λαού…Πρέπει να ξέρουμε τι καλύπτει η δημόσια, κοινωνική ασφάλιση και τι καλύπτει η ιδιωτική, να μην υπάρχει επικάλυψη…Πρέπει να δοθούν κίνητρα για να κάνει ο κόσμος ιδιωτική ασφάλεια» (Α. Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος ΕΑΕΕ)
Αυτή η φράση του προέδρου της ένωσης ασφαλιστικών εταιρειών αποτυπώνει την επιδίωξη των ασφαλιστικών εταιρειών να πάψει το κράτος να παρέχει πλήρη κάλυψη για όλες τις υπηρεσίες υγείας αλλά να καλύπτει μόνο τα απλά, τα υπερεπείγοντα και ένα βασικό πακέτο παροχών και τα υπόλοιπα, οι σύγχρονες υπηρεσίες, η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος να είναι προνόμιο όσων χρυσοπληρώνουν ιδιωτικά ασφαλιστικά συμβόλαια. Εκεί κολλάει και η συζήτηση για επαγγελματικά ταμεία και ουσιαστικά αποσάθρωση της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Αποτυπώνει επίσης την αγωνία γιατί αυτά τα 5,7 δις που βγαίνουν από την τσέπη του λαού άμεσα, να μην τα παίρνουν οι ασφαλιστικές και για αυτό πιέζουν για κίνητρα. Φυσικά δεν τους ενδιαφέρει να αναπτυχθεί δημόσιο και δωρεάν σύστημα, σύγχρονο και επαρκές, γιατί τότε ούτε ανάγκη για ιδιωτική ασφάλεια θα είχε κανείς ούτε θα πλήρωνε από την τσέπη του στη δύσκολη στιγμή.
Αυτές οι τρεις επισημάνσεις είναι ένα μέρος της συζήτησης που αναπτύχθηκε στο συνέδριο για το σύστημα υγείας της επόμενης μέρας. Είναι όμως ενδεικτικές για το που πάει το πράγμα.
Ανοίγουμε και εμείς τη δική μας συζήτηση, για το σύστημα υγείας που έχουμε ανάγκη. Οι αγωνιζόμενοι υγειονομικοί, η ΟΕΝΓΕ, όλο το διάστημα της πανδημίας αλλά και πριν έχουμε αναπτύξει πλήρες πλαίσιο αιτημάτων . Σήμερα είναι πιο ώριμο από ποτέ να ενισχυθεί ο αγώνας για ένα αποκλειστικά κρατικό σύστημα Υγείας - Πρόνοιας, καθολικό, σύγχρονο και απολύτως δωρεάν. Ένα σύστημα Υγείας-Πρόνοιας χωρίς καμία επιχειρηματική δράση, που οι υπηρεσίες του θα αποτελούν στην πράξη κατοχυρωμένο κοινωνικό αγαθό και όχι όπως σήμερα ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα. Με πλήρη κρατική χρηματοδότηση των δημόσιων Μονάδων Υγείας, με αντίστοιχη αύξηση των κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό με φορολόγηση του κεφαλαίου, με κατάργηση των εισφορών των εργαζομένων στον κλάδο Υγείας των ασφαλιστικών ταμείων, όπου θα παρέχονται από το κράτος δωρεάν όλες οι εξετάσεις, θεραπείες, υγειονομικό υλικό, φάρμακα, εμβόλια, χωρίς πληρωμές, συμμετοχή, χωρίς πλαφόν και περικοπές, σύμφωνα με τις ανάγκες και με αποκλειστικά επιστημονικά κριτήρια.
Με μαζικές προσλήψεις γιατρών όλων των ειδικοτήτων, νοσηλευτών, μαιών, τεχνολόγων και άλλων υγειονομικών με σχέση εργασίας μόνιμη, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης για την πλήρη στελέχωση των νοσοκομείων, των Κέντρων Υγείας και των αποκεντρωμένων μονάδων τους (Περιφερειακά Ιατρεία).Το ρεαλιστικό από την πλευρά των λαϊκών αναγκών είναι οι τεράστιες δυνατότητες της επιστήμης, της τεχνολογίας, της παραγωγικότητας της εργασίας και του μεγάλου αριθμού υγειονομικού προσωπικού να μπουν σχεδιασμένα στην υπηρεσία για την προάσπιση, αποκατάσταση και βελτίωση της υγείας του λαού.
Αυτό είναι το δικό μας σύστημα Υγείας της επόμενης μέρας και γι’ αυτό παλεύουμε
Γιάννης Γαλανόπουλος