Φλεβάρης 2019... Ο τότε αναπληρωτής υπουργός Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ, Παύλος Πολάκης, αναφερόμενος στους 38 θανάτους από γρίπη (μέχρι τη στιγμή της δήλωσής του) συγκρίνοντας τον αριθμό των κρουσμάτων και των θανάτων με προηγούμενες χρονιές, είχε δηλώσει: «Δεν είναι καμία καταστροφή, για να μην τρελαθούμε τελικά».
Κατηγορούσε μάλιστα την τότε αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία έκανε λόγο για «ασύλληπτη δήλωση, που απηχεί πλήρως την αναισθησία της κυβέρνησης ακόμα και για την απώλεια ανθρώπινων ζωών», ότι επιδιώκει να βγάλει «υπεραξία από τους νεκρούς».
Τελικά, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της γρίπης για την περίοδο 2018 - 2019, 154 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Τι και αν μόλις οι 26 (19,4%) είχαν εμβολιαστεί για την εποχική γρίπη; Τι και αν η συντριπτική πλειοψηφία ανήκε σε ομάδες για τις οποίες «συνιστάται κατά προτεραιότητα» ο αντιγριπικός εμβολιασμός, ο οποίος αποδεδειγμένα μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και νοσηλείας; Ο τότε αναπληρωτής απέδιδε την αύξηση των νεκρών στο γεγονός ότι το στέλεχος του ιού της γρίπης τη δεδομένη χρονιά ήταν πιο ισχυρό και στην «επιδημική έξαρση της γρίπης», παρουσιάζοντάς την ως «αντικειμενικό γεγονός».
Φλεβάρης 2021... Ενα χρόνο μετά την εμφάνιση του «κρούσματος 0» στη χώρα μας και ενώ μετράμε χιλιάδες θανάτους, η μόνιμη επωδός της κυβέρνησης στην προσπάθειά της να συγκαλύψει τις εγκληματικές ευθύνες της για τη διαχείριση της πανδημίας, είναι ότι «είμαστε καλύτερα συγκριτικά με άλλες χώρες». Η σύγκριση μάλιστα των «επιδόσεων», των πλασαρισμάτων της Ελλάδας στη θλιβερή παγκόσμια κατάταξη της πανδημίας σε κρούσματα, νεκρούς, πλεονάζουσα θνητότητα, γίνεται με τα χρεοκοπημένα συστήματα Υγείας αναπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών: Των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Βελγίου, της Σουηδίας, της Γηραιάς Αλβιώνας.
Σε άρθρο της, η βουλευτής της ΝΔ Σοφία Βούλτεψη αναρωτιέται «ποια χώρα είναι το πρότυπο, ποια χώρα μας καλούν να αντιγράψουμε;». Αν βέβαια έχεις ως πρότυπο «πιο ισχυρές χώρες που γίνεται κλήρωση στους οίκους ευγηρίας για το ποιος θα εμβολιαστεί πρώτος», τότε δεν έχεις παρά να είσαι ευχαριστημένος που το εμβόλιο στην Ελλάδα δεν μπαίνει στη λοταρία.
Μακάβριες επιλεκτικές συγκρίσεις και συμψηφισμοί στους οποίους καταφεύγουν όλες οι κυβερνήσεις διαχρονικά, για να καλλιεργήσουν τη λογική του «μη χειρότερα», τον «εθισμό στις ελάχιστες απαιτήσεις», του «μικρότερου κακού»; Ποιο είναι άραγε το «μικρότερο κακό»; Να χάνει σήμερα κάποιος τη ζωή του από κορονοϊό, ή αύριο από καρκίνο, εξαιτίας της καθυστερημένης διάγνωσης και θεραπείας, λόγω της μετατροπής του συστήματος Υγείας σε σύστημα μιας νόσου.
Μόνο που η φράση «το καλύτερο είναι εχθρός του καλού» (το «καλό» εντός πολλών εισαγωγικών), οι ποσοτικοποιήσεις, η σχετικοποίηση δεν έχουν καμία θέση όταν πρόκειται για την υγεία και για ανθρώπινες ζωές. Και μπορεί ο θάνατος να είναι αναπόδραστη εξέλιξη στη ζωή ενός ανθρώπου, αλλά δεν είναι αναπόδραστη εξέλιξη να πεθαίνει ένας άνθρωπος αβοήθητος, επειδή «έμεινε σπίτι», ακολουθώντας τις επίσημες οδηγίες του κράτους.
Παραμύθι δίχως δράκο
Είναι εξοργιστική η προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει ότι μόνο χειρότερη θα μπορούσε να είναι, και σε καμία περίπτωση καλύτερη, η εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας, με στόχο να κρύψει τις τραγικές συνέπειες από τη στοχοπροσήλωσή της στη διαχρονική πολιτική της εμπορευματοποίησης και της ιδιωτικοποίησης του δημόσιου συστήματος Υγείας, που υπονομεύει ζωτικές λαϊκές ανάγκες.
Προσβάλλει βάναυσα τη νοημοσύνη μας ο ισχυρισμός του υπουργού Υγείας ότι «η πανδημία του κορονοϊού είναι σενάριο βγαλμένο από χολιγουντιανή ταινία, που κατέλαβε εξαπίνης τα κράτη και κανείς δεν συνυπολόγισε στο σχεδιασμό του ότι χιλιάδες ασθενείς θα χρειάζονταν ταυτόχρονα νοσηλεία από έναν ιδιαίτερα μολυσματικό ιό».
Το παραμύθι της κυβέρνησης δεν έχει δράκο. Δεν δικαιούνται να λένε ότι δεν γνώριζαν. Επιστημονικοί φορείς είχαν έγκαιρα προειδοποιήσει για τον κίνδυνο εμφάνισης μιας νέας πανδημίας: «Ο 21ος αιώνας έχει ήδη σημαδευτεί από μεγάλες επιδημίες. Οι παλιές ασθένειες - η χολέρα, η πανούκλα και ο κίτρινος πυρετός - επέστρεψαν και εμφανίστηκαν νέες - SARS, πανδημία γρίπης, MERS, Ebola και Zika. Μια άλλη επιδημία του Εμπολα, μια άλλη επιδημία πανώλης ή μια νέα πανδημία γρίπης δεν είναι απλώς πιθανότητες, η απειλή είναι πραγματική. Η μόνη σημαντική αβεβαιότητα είναι πότε και πού θα εμφανιστούν, ή μια νέα, αλλά εξίσου θανατηφόρα επιδημία».
Ειδικά για τους κορονοϊούς, οι οποίοι μέχρι το 2003 θεωρούνταν ακίνδυνοι, η ανησυχία εντάθηκε με την εμφάνιση ΜΕRS-CoV τον Σεπτέμβρη του 2012. Ηταν μόλις λίγους μήνες μετά που ο τότε υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης έκλεισε με κριτήριο τη χαμηλή πληρότητα των κλινών 13 νοσοκομεία, ανάμεσά τους το Λοιμωδών «Αγία Βαρβάρα» και το Ινστιτούτο Ερευνας Νοσημάτων Θώρακα στην Αθήνα, το Νοσοκομείο Ειδικών Παθήσεων (Λοιμωδών) στη Θεσσαλονίκη, το οποίο διέθετε μέχρι και εργαστήριο βιοασφάλειας επιπέδου ΙΙΙ1, στερώντας πολύτιμες εφεδρείες από το δημόσιο σύστημα Υγείας.
Νοσοκομεία που διατήρησε κλειστά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η οποία με τη σειρά της έκλεισε το Νοσοκομείο «Νοσημάτων Θώρακος» στην Πάτρα, που αρνείται ακόμα και τώρα η κυβέρνηση της ΝΔ να επαναλειτουργήσει, γιατί «δεν υπάρχει διαθέσιμο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό».
Εύλογα γεννιέται το ερώτημα: Γιατί δεν προσλαμβάνουν; Γιατί αντί να εξασφαλίσουν το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό και την υλικοτεχνική υποδομή για να ανοίξουν και να επαναλειτουργήσουν τα νοσοκομεία που έκλεισαν, επιλέγουν να αρπάζουν ολόκληρα τμήματα, κλινικές, κρεβάτια γενικών ΜΕΘ, που προορίζονται για την αντιμετώπιση άλλων ασθενειών; Τμήματα αναντικατάστατα, όπως η ΜΕΘ εγκαυμάτων του «Θριάσιου» Νοσοκομείου, η μοναδική σε ολόκληρο το λεκανοπέδιο, πώς γίνεται να μετατρέπεται σε ΜΕΘ Covid; Ενα ατύχημα σε μία βιομηχανική περιοχή, μία πυρκαγιά είναι και αυτά «σενάριο χολιγουντιανής ταινίας»;
Τι φαντάζει λοιπόν «αδύνατο»;
«Ξεκινήσαμε πριν λίγους μήνες κάνοντας το αναγκαίο με το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Μετά κάναμε το εφικτό και, τώρα πια, κάνουμε αυτό που στην αρχή φάνταζε αδύνατο», δήλωνε ο υπουργός Υγείας στα τέλη Νοέμβρη του 2020. Ποιο είναι το «αδύνατο»; Οτι από την αρχή της πανδημίας μέχρι εκείνο τον μήνα, σύμφωνα με τα δικά τους στοιχεία, είχαν διοριστεί μόλις 616 μόνιμοι γιατροί!
Και όταν διαπίστωσαν ότι ο «φονικός» ιός που σάρωνε τα «κραταιά» υγειονομικά συστήματα και γκρέμιζε από το βάθρο τα πρότυπά τους, δεν ήταν βγαλμένος από σενάριο χολιγουντιανής ταινίας, αλλά εφιαλτική πραγματικότητα για τους λαούς, γιατί δεν το «συνυπολόγισαν», γιατί δεν το έλαβαν υπόψη τους;
Το 2020 οι μοναδικοί διορισμοί μόνιμων γιατρών για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών της πανδημίας ήταν οι 300 για τη στελέχωση των ΜΕΘ. Τελεία. Το 2020 προκηρύχθηκαν 940 θέσεις μόνιμων γιατρών, που ήταν στο σχεδιασμό από το 2019. Μόλις τον Φλεβάρη του 2021 προκήρυξαν 940 μόνιμες θέσεις γιατρών, τόσες όσες ήταν στο σχεδιασμό πριν την εκδήλωση της πανδημίας, κι ενώ ήδη μετρούσαμε πάνω από 6.000 νεκρούς.
Ποιο είναι αυτό που φάνταζε αδύνατο; Το ΓΚΝ Νίκαιας, με πάνω από 70 κλίνες Covid, να έχει μόλις 2 συσκευές υψηλής ροής οξυγόνου, απαραίτητες σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες του ΕΟΔΥ για την υποστήριξη ασθενών με αναπνευστική δυσχέρεια, που αποδεδειγμένα μειώνουν την πιθανότητα διασωλήνωσης; Και δεν είναι η εξαίρεση. Είναι ο κανόνας.
Αυτή είναι η περίφημη «ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας» την περίοδο της πανδημίας. Διασταυρώνουν τα πυρά τους ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝΑΛ για το ποιος έχει την ευθύνη για τα σημερινά τραγικά αδιέξοδα του δημόσιου συστήματος Υγείας. Ολοι τους αναφέρονται επιλεκτικά στις προσλήψεις που έγιναν επί των ημερών τους. Κανένας τους δεν αναφέρεται στις αποχωρήσεις - συνταξιοδοτήσεις. Μόνο πρόσθεση και πολλαπλασιασμό γνωρίζουν. Αφαίρεση δεν διδάχτηκαν.
Οι χιλιάδες προσλήψεις αφορούν στη συντριπτική τους πλειοψηφία συμβασιούχους που ανανεώνεται η σύμβασή τους, ή που αντικαθιστούν αυτούς που έληξε η σύμβασή τους και απολύθηκαν. Στην ουσία πρόκειται για ανακύκλωση του ίδιου αριθμού εργαζομένων και όχι προσωπικό που προστίθεται σε αυτό που ήδη υπάρχει.
Τα νούμερα είναι αμείλικτα. Με βάση τα δεδομένα του Μητρώου Ανθρώπινου Δυναμικού του Ελληνικού Δημοσίου (η καταγραφή στις 31/12/2015) οι μόνιμοι γιατροί ΕΣΥ ήταν 8.071 (7.271 στα νοσοκομεία και 800 στην ΠΦΥ). Σύμφωνα με τα στοιχεία 7 ΥΠΕ, τον Δεκέμβρη του 2020 στο δημόσιο σύστημα Υγείας εργάζονται μόλις 4.178 μόνιμοι γιατροί!
Δημιουργική αριθμητική για να κρύψουν τη διαχρονική υποχρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος Υγείας. Ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 εμφάνιζε ως ενίσχυση της κρατικής επιχορήγησης για την ΠΦΥ τα 35 εκατ. ευρώ, τα οποία αποτελούσαν μέρος της πετσοκομμένης επιχορήγησης για τα νοσοκομεία κατά 65 εκατ. ευρώ. Ο προϋπολογισμός του 2021 προβλέπει ενίσχυση της κρατικής επιχορήγησης για τα νοσοκομεία κατά 74 εκατ. ευρώ, που αποτελούν μέρος της πετσοκομμένης επιχορήγησης για την ΠΦΥ κατά 96 εκατ. ευρώ.
Πασχίζουν μάταια, επιστρατεύοντας τα ίδια μαθηματικά, τα ίδια επιχειρήματα, για να κρύψουν το αποκρουστικό και επικίνδυνο πρόσωπο των «βιώσιμων και αποδοτικών συστημάτων Υγείας», στρατηγικό στόχο της ΕΕ και του κεφαλαίου, τον οποίο υπηρετούν διαχρονικά οι αστικές κυβερνήσεις με θρησκευτική ευλάβεια. Είναι όλοι τους συνένοχοι στο διαρκές έγκλημα σε βάρος της υγείας του λαού. Τη θυσιάζουν για να διασφαλίσουν την «υγεία» ενός συστήματος που είναι σε προχωρημένη «σήψη» και δεν παίρνει γιατρειά.
Ασυμφιλίωτος αγώνας ενάντια στον ορατό εχθρό
Οι αντοχές του δημόσιου συστήματος Υγείας δεν ξεπεράστηκαν επειδή η πανδημία του κορονοϊού ήταν μια απρόβλεπτη απειλή. Ξεπεράστηκαν επειδή τα όριά του καθορίζονται με βάση το κέρδος και όχι τις ανάγκες μας, με βάση κάθε φορά τις αντοχές της καπιταλιστικής οικονομίας. Εκεί οφείλονται οι τραγικές ελλείψεις, οι σοβαρές ανεπάρκειες του δημόσιου συστήματος Υγείας, κυρίως η παντελής απουσία ΠΦΥ, της οποίας ο βασικός πυρήνας είναι η πρόληψη.
Η πρόληψη όμως προϋποθέτει τη σχεδιασμένη και συστηματική (όχι αποσπασματική), με ευθύνη του κράτους, παρακολούθηση και εξέταση της υγείας των ανθρώπων, την εξειδίκευση, καταγραφή των ευάλωτων ομάδων και επιδημιολογική επιτήρηση, επιστημονική ενημέρωση, εξασφάλιση των όρων υγιεινής, καθαριότητας και γενικά συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού όλου του πληθυσμού με όλα τα απαιτούμενα μέσα π.χ. εμβόλια. Προϋποθέτει δηλαδή ένα ολοκληρωμένο πλέγμα παρεμβάσεων μέσα από την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου αποκλειστικά δημόσιου συστήματος Υγείας.
Ομως η ουσιαστική πρόληψη είναι ασυμβίβαστη, έρχεται σε σύγκρουση με την αστική αντίληψη και πολιτική. Γιατί τη θεωρούν ανεπίτρεπτο κόστος και σπατάλη, αλλά και γιατί είναι η πολιτική τους που γεννάει και αναπαράγει όλες εκείνες τις αιτίες (ανεργία, ελαστικό ωράριο, εντατικοποίηση, συνθήκες στέγασης και σίτισης, ατμοσφαιρική ρύπανση κ.λπ.) που φθείρουν πρόωρα την υγεία του λαού και τον καθιστούν ευάλωτο στις ασθένειες. Για αυτό και ανάγουν την πρόληψη στην «ατομική ευθύνη» και περιορίζονται σε οδηγίες προς... ναυτιλλομένους.
Αυτό αποδείχθηκε με εμφατικό τρόπο την περίοδο της πανδημίας. Ενα παράδειγμα: Η παχυσαρκία είναι ο τρίτος, μετά την ηλικία και το φύλο, ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για σοβαρή νόσηση από Covid-19. Η παχυσαρκία με τη σειρά της συνδέεται άμεσα με τη φτώχεια. Το «παράδοξο της πείνας με παχυσαρκία», βασιζόμενο κυρίως στα ευρήματα από φτωχές συνοικίες των αμερικανικών μεγαλουπόλεων, είναι πλέον επιστημονικά τεκμηριωμένο εδώ και χρόνια.
Η κυβέρνηση και όλα τα αστικά κόμματα μιλάνε για «πόλεμο μ' έναν αόρατο εχθρό». Εμείς, με τον καθημερινό αγώνα μας για την προστασία της υγείας του λαού, για δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας, για προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και επίταξη των ιδιωτικών κλινικών, τους απαντάμε: Ο εχθρός είναι ορατός. Είναι στο σάπιο σύστημα που με την πολιτική σας υπερασπίζεστε, λιπαίνοντας το έδαφος όπου φύονται η φτώχεια, οι κίνδυνοι για την υγεία και τη ζωή του λαού, η εκμετάλλευση. Αυτόν τον ορατό εχθρό βάζουμε στο στόχαστρο με τους αγώνες μας!
Σημείωση:
1. Ο όρος «επίπεδο βιοασφάλειας» αναφέρεται στο σύνολο των προφυλάξεων που απαιτούνται να ληφθούν για την απομόνωση επικίνδυνων βιολογικών παραγόντων σε μια κλειστή εργαστηριακή εγκατάσταση. Τα επίπεδα περιορισμού κυμαίνονται από το χαμηλότερο επίπεδο βιοασφάλειας 1 (BSL-1) έως το υψηλότερο στο επίπεδο 4 (BSL-4). Τα εργαστήρια βιοασφάλειας ΙΙΙ Πρακτικές, εξοπλισμός ασφαλείας και εγκαταστάσεις κατάλληλες για εργασία με εγχώριους ή εξωτικούς παράγοντες με δυνατότητα αναπνευστικής μετάδοσης που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ή και δυνητικά θανατηφόρες λοιμώξεις.
Αφροδίτη ΡΕΤΖΙΟΥ Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας
Πηγή: rizospastis.gr