Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μ. Βρετανίας (NHS) αποτελεί το σύστημα Υγείας μιας από τις πιο ισχυρές καπιταλιστικές οικονομίες του πλανήτη, ίσως τον μεγαλύτερο εργοδότη της Βρετανίας και υπεύθυνο για την περίθαλψη όλων των κατοίκων της χώρας. Αποτελεί επίσης τη βάση σημαντικών κέντρων κλινικής έρευνας με ιατρικό και βιολογικό εξοπλισμό αιχμής και με καλά εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
Το NHS ιδρύθηκε το 1948 κάτω από την πίεση των διεκδικήσεων του εργατικού κινήματος στην Αγγλία για ένα καθολικό και ελεύθερης πρόσβασης σύστημα Υγείας, κάτω από την πίεση των βετεράνων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και των κατακτήσεων στη Σοβιετική Ενωση στον τομέα της Υγείας.
Η εμπειρία από το εμπορευματοποιημένο NHS
Εβδομήντα τέσσερα χρόνια μετά η εικόνα του NHS χαρακτηρίζεται από μεγάλες ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Οι κενές θέσεις εργασίας έφτασαν τις 132.139 με αντίστοιχα μεγάλες ελλείψεις στα κέντρα αποκατάστασης.
Οι ελλείψεις αυτές έχουν αποτέλεσμα την εξουθένωση του προσωπικού των νοσοκομείων, πολλές ώρες αναμονή για να εξεταστεί ένας ασθενής στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, ασθενείς παραμένουν περισσότερο απ' ό,τι χρειάζεται για νοσηλεία στο νοσοκομείο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ελλείψεις σε κλίνες νοσηλείας (1 στα 7 νοσοκομειακά κρεβάτια καταλαμβάνονται από ασθενείς που περιμένουν να διακινηθούν σε κέντρα αποκατάστασης) και τεράστιες πλέον καθυστερήσεις για ραντεβού στα ιατρεία Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (GP surgeries).
Με αφορμή τη συζήτηση που ανοίγει το Τμήμα Υγείας της ΚΕ του ΚΚΕ με την έκδοση του βιβλίου «Πανδημία COVID-19. Ο καπιταλισμός στη Δύση του», αξίζει να δούμε μερικά στοιχεία από τη Μ. Βρετανία κατά τις πρώτες φάσεις της πανδημίας αλλά και την κατάσταση που επικρατεί στο σύστημα Υγείας σήμερα. Μάλλον οι ομοιότητες είναι πολύ περισσότερες από τις διαφορές με το ελληνικό Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Η ανισότιμη επίπτωση στην εργατική τάξη
Υπενθυμίζεται ότι κατά την έναρξη της πανδημίας η Μ. Βρετανία «ξεχώρισε» μη παίρνοντας περιοριστικά μέτρα, ενώ οι κυνικές δηλώσεις του τότε πρωθυπουργού, Μπόρις Τζόνσον, περί «ανοσίας της αγέλης», όταν ακόμα και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καλούσε για δραστικά μέτρα περιορισμού των κοινωνικών επαφών, προκάλεσαν ανατριχίλα. Οι καθυστερήσεις στην αυστηροποίηση των προληπτικών μέτρων, όπως η χρήση μάσκας, είχαν επίσης τραγικές επιπτώσεις. Με σημερινές μετρήσεις στη Βρετανία από την έναρξη της καταγραφής της πανδημίας COVID-19 έχουμε 23,7 εκατομμύρια μολύνσεις και 207.000 καταγεγραμμένους θανάτους, με ιδιαίτερη επίπτωση στα φτωχά στρώματα των πιο πυκνοκατοικημένων περιοχών, των μητροπόλεων του καπιταλισμού. Ενδεικτικά, στο Λονδίνο, έως τον Μάρτη του 2021, τα κρούσματα ανέρχονταν σε 7.816 ανά 100.000 Λονδρέζους, την ώρα που στην υπόλοιπη χώρα ήταν 6.260 ανά 100.000 πληθυσμού, η θνητότητα ήταν 264 ανά 100.000, σε αντίθεση με τους 187 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού, ενώ κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της πανδημίας το 20% των πιο φτωχών συνοικιών παρουσίασε 23% περισσότερους θανάτους από ό,τι το 20% των πιο πλούσιων.
Προστατευμένος και με νέα κέρδη ο ιδιωτικός τομέας Υγείας
Επίσης, μέσα σε μια νύχτα εισήχθησαν πρωτόκολλα κατηγοριοποίησης των ασθενών για το ποιοι παίρνουν προτεραιότητα για διασωλήνωση και ποιοι όχι. Και την ώρα που οι κλίνες στα δημόσια νοσοκομεία γέμιζαν ασφυκτικά και τα κρεβάτια στις ΜΕΘ έφτασαν να μοιάζουν είδος πολυτελείας, οι ιδιωτικές κλινικές έμειναν «παρατηρητές».
Ενδεικτικά πάλι, η βρετανική κυβέρνηση από την αρχή κιόλας της πανδημίας έδειξε τις προθέσεις της, που κινούνταν αποκλειστικά στην κατεύθυνση στήριξης των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Δύο βδομάδες πριν ανακοινωθεί το πρώτο λοκντάουν η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε ένα πακέτο στήριξης 330 δισεκατομμυρίων λιρών (15% του ΑΕΠ) προκειμένου να εξασφαλιστεί η ρευστότητα πρωτίστως των μεγάλων επιχειρήσεων. Γαλαντόμοι υπήρξαν με τον «γαλαζοαίματο» ιδιωτικό τομέα Υγείας, που αντί για επίταξη προσέφεραν σωτήρια συμβόλαια στήριξής του αυξάνοντας μόνο κατά 8% τις διαθέσιμες κλίνες για το NHS.
Τους πρώτους μήνες της πανδημίας είχε γίνει συμφωνία με τον ιδιωτικό τομέα να παραχωρήσει 26 νοσοκομεία με 8.000 κρεβάτια, 680 χειρουργεία, 10.000 νοσηλευτές και πάνω από 700 γιατρούς, ώστε να παρέχουν περίθαλψη σε ασθενείς που νοσούσαν από COVID-19. Η συμφωνία που έγινε περιλάμβανε το ότι το κράτος θα αναλάμβανε όλο το κόστος για τις ανάγκες περίθαλψης στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των νοσηλίων και της πληρωμής του προσωπικού, και υπολογίστηκε ότι έφτασε τα 1,56 δισ. ευρώ για το 2020. Ο μεγαλύτερος ιδιωτικός όμιλος Υγείας της χώρας, που συνεργάζεται με το NHS, η «HCA Healthcare», είχε αύξηση τζίρου 81% στη διετία 2019 - 2021. Η πανδημία υπήρξε επίσης η κατάλληλη ευκαιρία για τις φαρμακευτικές εταιρείες να θησαυρίσουν (διαγνωστικά τεστ, εμβόλια) και οι κολοσσοί του κλάδου μέτρησαν υπέρογκα κέρδη.
Εγκληματικές επιπτώσεις στους ασθενείς
Σχεδόν ένα εκατομμύριο προληπτικοί έλεγχοι για τον καρκίνο του μαστού ακυρώθηκαν, ενώ τον Απρίλη του 2021, 4,6 εκατομμύρια προγραμματισμένα χειρουργεία είχαν καθυστερήσει, με 300.000 από αυτά να πραγματοποιούνται περισσότερο από έναν χρόνο μετά. Οι καθυστερήσεις είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της θνησιμότητας σε όλους τους τύπους καρκίνου. Για παράδειγμα, για ασθενείς με καρκίνο του μαστού, των οποίων η διάγνωση έγινε τα τελευταία πέντε χρόνια, η θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 9,6%. Πρόσφατη έρευνα αποδεικνύει ότι οι πολιτικές που ακολουθούν οι αστικές κυβερνήσεις την 7ετία 2012 - 2019 είχαν ως αποτέλεσμα 335.000 περισσότερους θανάτους σε σχέση με τα στατιστικά δεδομένα της περιόδου 1981 - 2011, μιας και το μειωμένο εισόδημα, η κακή διατροφή, η κοινωνική απομόνωση σχετίζονται άμεσα με την αύξηση της θνησιμότητας του πληθυσμού.
Ερευνα που διεξήχθη από τη Macmillan cancer support, τονίζει την κρισιμότητα της κατάστασης για τους καρκινοπαθείς μιας και χρειάζεται να περιμένουν αρκετούς μήνες έως ότου λάβουν το ειδικό επίδομα που δικαιούνται οι χρονίως πάσχοντες, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης και να μένουν πίσω στις απαραίτητες θεραπείες (να χάνουν ραντεβού για χημειοθεραπεία επειδή δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα μετακίνησης). Υπάρχουν ασθενείς που μπορεί να περιμένουν έως και 3 μήνες μέσα στο νοσοκομείο για επείγουσα επέμβαση By Pass, ενώ το κόστος για τη διενέργεια της επέμβασης στον ιδιωτικό τομέα μπορεί να κοστίσει κατά μέσο όρο 17.500 λίρες.
Η χρόνια εμπορευματοποίηση του NHS δεν περιορίζεται μόνο στη νοσοκομειακή περίθαλψη. Στην οδοντιατρική περίθαλψη η κατάσταση είναι δραματικότερη, με τον κόσμο πλέον να καταφεύγει σε λύσεις απελπισίας. 1 στους 5 Βρετανούς καταφεύγει σε DIY οδοντιατρική («κάντο μόνος σου») και τα 2/3 των ενήλικων Αγγλων δεν έχουν επισκεφτεί οδοντίατρο από τις πρώτες μέρες έναρξης της πανδημίας. Επιπλέον, από την έναρξη της πανδημίας 3.000 οδοντίατροι έχουν εγκαταλείψει το NHS, ενώ οι λίστες αναμονής για θεραπεία φτάνουν έως και τα 6 χρόνια.
Εξουθενωμένο και απροστάτευτο προσωπικό
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβρη του 2020, το υγειονομικό προσωπικό στη Βρετανία είχε 9 φορές αυξημένες πιθανότητες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό να νοσήσει από COVID-19. Τα «χειροκροτήματα» και οι καμπάνιες υποστήριξης του προσωπικού και στη Βρετανία έμειναν στα λόγια. Η ετήσια αύξηση του 3% για το 2021 είναι απλά προσβλητική, την ίδια ώρα που ο πληθωρισμός ανεβαίνει στα ύψη. Για το νοσηλευτικό προσωπικό τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά. Οι νοσηλευτές πληρώνονται λιγότερο απ' ό,τι 10 χρόνια πριν. Σε Αγγλία, Β. Ιρλανδία και Ουαλία οι απολαβές έχουν μειωθεί κατά 11% (στοιχεία από RCN). Σύμφωνα με άρθρο του BBC, 40.000 νοσηλευτές έφυγαν από το ΝΗS μέσα σε ένα χρόνο, την ίδια στιγμή που, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύουν, οι κενές οργανικές θέσεις ξεπερνούν τις 100.000 για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό (ανάλυση του Nuffield trust think tank για το BBC). Επιπλέον, τα δημοσιεύματα για επαγγελματίες Υγείας που καταφεύγουν σε food banks είναι καθημερινά. Πολλοί είναι επίσης οι γιατροί που σκέφτονται ή έχουν ήδη αποχωρήσει από το NHS αφού πέρα από τις περικοπές στις αποδοχές τους πρόσφατα νομοθετήθηκαν αλλαγές στο συνταξιοδοτικό τους σύστημα με αύξηση της φορολόγησης που έχει ως αποτέλεσμα μείωση του εισοδήματος των γιατρών που συνταξιοδοτούνται.
Να απορριφθεί το γνωστό ψευτοδίπολο
Η πορεία του NHS αποτελεί ένα από τα αγαπημένα θέματα αντιπαράθεσης Εργατικών και Συντηρητικών, αφήνοντας βεβαίως εκτός ατζέντας το βασικό ζήτημα, τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση - περαιτέρω εμπορευματοποίηση του NHS.
Η νέα πρωθυπουργός, Λιζ Τρας, υπόσχεται χρηματοδότηση του συστήματος με ποσά που είναι αρκετά πιο κάτω από τις ανάγκες, ενώ για την έλλειψη ιατρονοσηλευτικού προσωπικού προτείνει να προσελκυστούν γιατροί και νοσηλευτές από ξένες χώρες εκτός ΕΕ. Οι Εργατικοί υπόσχονται τη «μεγάλη ανανέωση», με έμφαση στις νέες τεχνολογίες και τις δυνατότητες που αυτές δίνουν, χωρίς να λένε κουβέντα για τη συνεχιζόμενη ιδιωτικοποίηση του NHS.
Και οι δύο κρύβουν ότι η πολιτική της εμπορευματοποίησης και υποχρηματοδότησης της Υγείας δεν είναι φαινόμενο που ξεκίνησε με την έναρξη της πανδημίας αλλά αυτή λειτούργησε σαν μεγεθυντικός φακός στα χρόνια προβλήματα που προκαλεί η λογική του κόστους - οφέλους που υπηρέτησαν.
Αυτές οι συναινέσεις επιβεβαιώνουν την εκτίμηση του ΚΚΕ ότι τα δύσκολα για την υγεία της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων είναι επίσης μπροστά σε όλες τις χώρες και ότι όσο οι υπηρεσίες Υγείας αντιμετωπίζονται ως κόστος και εμπόρευμα, οι ασθενείς θα επιβαρύνονται από την αθλιότητα των πενιχρών προϋπολογισμών και των ελάχιστων παροχών και η πλειοψηφία των υγειονομικών θα είναι λεηλατημένη.
Αποτελεί μονόδρομο η πάλη μέσα από το οργανωμένο κίνημα, η αγωνιστική συμπόρευση με το ΚΚΕ που ανοίγει δρόμους για την ανατροπή, για αποκλειστικά δημόσια δωρεάν συστήματα Υγείας, με κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης.
ΥΓ: Το επόμενο διάστημα τα σωματεία των νοσηλευτών καλούν σε ψηφοφορία για απεργιακές κινητοποιήσεις, απορρίπτοντας την ετήσια αύξηση 1.400 λιρών για το 2022 και υιοθετώντας ως άμεσο αίτημα αυξήσεις 12% και κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων εργασίας. Αν παρθεί απόφαση για απεργιακές κινητοποιήσεις θα είναι οι πρώτες ύστερα από περίπου 100 χρόνια για τον κλάδο. Αντίστοιχες προετοιμασίες γίνονται από τον κλάδο της μαιευτικής και τους φυσικοθεραπευτές...
留言